CHÙA VÀ THÁP PHỔ MINH _ NAM ĐỊNH

Chùa Phổ Minh

Chùa Phổ Minh (Phổ Minh tự 普明寺) hay chùa Tháp là 
một ngôi chùa ở thôn Tức Mạc, nằm cách thành phố 
Nam Định khoảng 5 km về phía bắc. Năm 2012, di tích 
lịch sử và kiến trúc nghệ thuật đền Trần và chùa Phổ Minh 
được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. ^[1]

Lịch sử

Theo biên niên sử, chùa được xây dựng vào năm 1262, ở 
phía tây cung Trùng Quang của các vua nhà Trần. Nhưng 
theo các minh văn trên bia, trên chuông thì ngôi chùa này 
đã có từ thời nhà Lý. Có thể chùa đã được xây dựng lại 
với quy mô rộng lớn từ năm 1262. Tuy đã nhiều lần tu bổ 
nhưng chùa vẫn còn giữ được nhiều dấu tích nghệ thuật 
đời Trần.

Kiến trúc

Cụm kiến trúc chính của chùa bao gồm 9 gian tiền đường, 
3 gian thiêu hương, toà thượng điện cũng 3 gian nhưng 
rộng hơn, xếp theo hình chữ "công". Bộ cửa gian giữa nhà 
tiền đường gồm 4 cánh bằng gỗ lim, to dày, chạm rồng, 
sóng nước, hoa lá và văn hoa hình học. Hai cánh ở giữa 
chạm đôi rồng lớn chầu Mặt Trời trong khuôn hình lá đề, 
được coi là một tác phẩm điêu khắc khá hoàn mỹ. Cũng 
như đôi sấu đá trên thành bậc tam quan và đôi rồng trên 
thành bậc gian giữa tiền đường, bộ cánh cửa này còn giữ 
được những dấu ấn của nghệ thuật chạm khắc đời Trần. 
Một số công trình kiến trúc bài trí khác đã làm tô thêm vẻ 
đẹp của chùa Phổ Minh, như 3 gian tam quan khung gỗ, 
tường gạch, mái ngói rêu phong, cổ kính với bức hoành 
phong đề 4 chữ lớn: "Đại hùng bảo điện" và thành bậc 
thềm ở chính giữa có chạm đôi sấu đá rất sống động, 
hai hồ tròn thả sen nằm đăng đối hai bên lối đi dẫn vào 
chùa.Trong chùa có bày tượng Trần Nhân Tông nhập 
Niết bàn (tượng nằm); tượng Trúc Lâm Tam tổ dưới 
bóng cây trúc; một số tượng Phật đẹp lộng lẫy. Chuông 
lớn của chùa có khắc bản văn "Phổ Minh đỉnh tự" đúc 
năm 1796 - chùa vốn có một vạc lớn, sử sách coi là một 
trong bốn vật báu của Việt Nam (An Nam tứ đại khí) nhưng 
nay không còn. Sau thượng điện, cách một sân hẹp là ngôi 
nhà dài 11 gian. Ở giữa là 5 gian nhà tổ, bên trái là 3 gian 
nhà tăng và bên phải là 3 gian điện thờ. Hai dãy hành lang 
nối tiền đường ở phía trước với ngôi nhà 11 gian ở phía 
sau làm thành một khung vuông bao quanh kiến trúc chùa.

Tháp Phổ Minh

Kiến trúc thời nhà Trần được bảo tồn khá nguyên vẹn ở 
đây là tháp Phổ Minh, dựng năm 1305. Tháp cao khoảng 
17 m, gồm 14 tầng. Nền tháp và tầng thứ nhất xây bằng 
đá, những tầng còn lại phía trên xây bằng gạch. Tầng nào 
cũng trổ 4 cửa vòm cuốn, giữa các tầng là gờ mái... 
Tầng tháp thứ nhất đặt trên bệ đá, có hai lớp cánh sen, 
lớp dưới chúc xuống, lớp trên ngửa lên đỡ lấy tháp hình 
vuông, mỗi cạnh rộng hơn 5 m. Bệ và tầng thứ nhất có 
những hình chạm nông trên mặtđá như hoa lá, sóng 
nước, mây cuốn, đặc trưng cho phong cách trang trí 
thời nhà Trần. Mặt ngoài những viên gạch các tầng trên 
được trang trí hình rồng.

(theo Wikipedia tiếng Việt )

Kèm đây là một số ảnh do Nguyễn Hồng Cơ 
chụp ngày 23-7-2017: